مجموعه آموزش تئوری ریتم در موسیقی (قسمت ششم )

مجموعه آموزش تئوری ریتم در موسیقی (قسمت ششم)

تقسیمات دیگر (غیرطبیعی) دیرند

در مباحث گذشته تقسیمات طبیعی دیرندها را مورد بررسی قرار دادیم. برای مثال تقسیم طبیعی دیرند نت سیاه برابر است با : یک چهارم نت گرد، یک دوم نت سفید، دو برابر نت چنگ، چهار برابر نت دولا چنگ، 8 برابر نت سه لا چنگ و ….. همچنین با علامت های افزایش دیرند ( نقطه تمدید و دو نقطه تمدید) آشنا شدیم. اما گاهی در موسیقی دیرند هایی اجرا می شود که نمی توان آنها را با هیچ یک از روش های توضیح داده شده بیان کرد. برای مثال، فرض کنید بخواهیم نتی را اجرا کنیم که دیرند آن یک سوم یا یک پنجم نت سیاه باشد، به بیان دیگر از بخواهیم دیرند نت سیاه را به 3 یا 5 قسمت برابر تقسیم کنیم. برای ثبت این دیرند های فرعی، نشانه های دیگری لازم است که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

سه بر دو (تریوله)

هرگاه دیرندی که به طور طبیعی قابل تقسیم به دو قسمت مساوی می باشد، به سه قسمت مساوی تقسیم شود، تقسیمات غیر طبیعی سه بر دو یا تریوله اتفاق افتاده است. به زبان ساده تر اجرای سه سه نت برابر در زمان دو نت هم شکل آنها را تریوله می نامند. این نوع تقسیم به شکل زیر نمایش داده می شود.

شش بر چهار ( سیکستوله)

هرگاه به جای چهار نت هم دیرند، شش نت هم دیرند اجرا شود، به طوری که مجموع دیرندهای دو گروه با هم برابر شود، گروه دوم را شش بر چهار یا سیکستوله می نامند. این نوع تقسیم به شکل زیر نمایش داده می شود:

دو بر سه (دوئوله)

هرگاه به جای سه نت هم دیرند، دو نت هم دیرند اجرا شود، به طوری که مجموع دیرند های دو گروه با هم برابر باشد، گروه دوم را دو بر سه یا دوئوله می نامند. این نوع تقسیم به شکل زیر نمایش داده می شود:

چهار بر شش (کوارتوله)

هرگاه به جای شش نت هم دیرند، چهار نت هم دیرند اجرا شود، به طوری که مجموع دیرندهای دو گروه با هم برابر شود، گروه دوم را چهار بر شش یا کوارتوله می نامیم. این نوع تقسیم به شکل زیر نمایش داده می شود:

نکته: از آنجا که اندازه هر دیرند فرعی میان دو دیرند اصلی قرار دارد، برای نمایش این دیرند فرعی، شکل دیرند اصلی بزرگتر را به تعداد دیرند فرعی رسم کرده و در طرف دم نت ها, تعداد آنها نوشته می شود. از طریق این نکته می توان تقسیمات فرعی دیگر را نمایش داد.

سنکپ

هر نوع تغییر، جابجایی یا انحراف موقت از مشخصات اصلی یک میزان معین یا ضرب قالب را سنکپ می نامند. سنکپ از راههای مختلفی ایجاد می شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

اگر در یک یا چند میزان از قطعه ای تاکیدها از دوتایی به سه تایی تبدیل شوند، به سنکپ ایجاد شده همیولا گفته می شود. برای مثال اگر دو نت سفید نقطه دار را که مجموعا برابر با 6 نت سیاه است را به سه گروه دوتایی نت سیاه (مجموعا سه نت سفید) تقسیم کنیم، تاکید های دو تایی تبدیل به تاکید های سه تایی می شود و سنکپ همیولا به وجود می آید.
نوع ساده تر و متداول تر سنکپ زمانی است که ضرب های قوی و ضعیف میزان جابجا می شوند. این جابجایی می توانند از طریق 1. خط اتحاد 2. آکسان گذاری 3. متریک مدولاسیون (تغییر ناگهانی میزان نما) ایجاد شود
یکی دیگر از انواع سنکپ ضد ضرب است که دارای 2 تعریف است:

هرگاه ضرب اول یک میزان ( ضرب قوی یک میزان) تبدیل به سکوت شود ضد ضرب اتفاق افتاده است.
هرگاه بخش ابتدایی یک ضرب ( بخش قوی)، تبدیل به سکوت شود نیز ضد ضرب اتفاق افتاده است.

سه بر دو یا تریوله چیست؟

شش بر چهار یا سیکستوله چیست؟

هرگاه به جای چهار نت هم دیرند، شش نت هم دیرند اجرا شود، به طوری که مجموع دیرندهای دو گروه با هم برابر شود، گروه دوم را شش بر چهار یا سیکستوله می نامند.

سنکپ چیست؟

هر نوع تغییر، جابجایی یا انحراف موقت از مشخصات اصلی یک میزان معین یا ضرب قالب را سنکپ می نامند

برای دانلود فایل pdf قسمت ششم از آموزش تئوری کلیک کنید.

مجموعه آموزش تئوری ریتم در موسیقی (قسمت ششم )