آموزش دف نوازی | دانلود پکیج آموزش دف نوازی
در سال های اخیر، آموزش دف نوازی در بیشتر شهر های ایران بسیار پرطرفدار است و دف نوازی در میان مردم جایگاه خاصی پیدا کرده است. دف یکی از قدیمی ترین و معروف ترین ساز های کوبه ای ایرانی میباشد که دارای حلقه ای از چوب است که عرض آن حدود ۵ تا ۷ سانتی متر و قطر آن از ۲۵ تا ۴۰ سانتی متر است و به آن حلقه های فلزی (معمولا با ترتیب ۱-۱-۲) آویخته شده. این حلقه ها با فاصله های مساوی صدایی زنگ تولید کرده به همراه صدای اصلی ساز حالت دلنشینی را به وجود می‌آورد. در گوشه ای از جدار چوبی دایره سوراخی تعبیه شده که نوازنده برای نگه داشتن ساز به هنگام اجرا انگشت شست خود را درون آن می گذارد و با بقیه ی انگشتان هر دو دستش بر روی سطح پوستی ساز می‌کوبد. نوازنده در هنگام نواختن با تکان‌هایی که به ساز می دهد سبب لرزش حلقه های آویزان در جدار داخلی آن می‌گردد و از این طریق صدای زنگ وار، توأم با کوبش پوست به وجود می‌اورد. هیچ یک از صدا های تولید شده در این ساز، ارتفاع معینی، ندارند. ساز دف در تولیدی‌ها با ۳ اندازهٔ دو چهارم – سه چهارم – چهار-چهارم ساخته می‌شود. قدیم برای نواختن در خانقاه ها و موسیقی عرفانی مورد استفاده بود ولی امروزه در اکثر سبک های موسیقی ایرانی شامل موسیقی دستگاهی و مقامی و فولکلوریک و تلفیقی و… مورد استفاده قرار میگیرد.
دف به طور کلی دارای اجزای زیر است :
- کلاف اصلی
- پوست
- حلقه ها
- گل میخ ها
کلاف اصلی دف، بدنه ای استوانه شکل و کوتاه از جنس چوب است که در یک طرف آن استوانه، پوست حیوانات یا پلاستیک کشیده شده است (بهترین نوع دف پوست حیوانات ساخته می‌شود). ابتدا و انتهای قاب اصلی با برش زاویه دار (اصطلاحاً برش فارسی) به هم چسبیده می‌شوند و ضخامت یک سمت از کلاف با تراشیدن چوب کمتر شده و پوست با سریش روی این لبه می‌چسبد و با گل میخ محکم می‌شود
کمانه
کمانه حلقه ای چوبی است با عرض ۵ الی ۶٫۵ سانتی‌متر (تفاوت در اندازه به دلیل تفاوت در اندازه دستان نوازندگان این ساز است و اینکه این ساز برای دستان خانم ها نیز مناسب باشد) با دایره ای به قطر ۵۰ الی ۵۵ سانتی متر. ضخامت چوب از طرف پوست، به ۲ الی ۳ میلیمتر و از طرف پشت به ۱٫۵ سانتی‌متر می رسد. در صورتی که کمانه به شکل دایره ساخته شده و از تقارن کامل برخوردار باشد و پوست از طرفین یکسان کشیده شود، ساز صدای بسیار مطلوبی خواهد داشت. روی قسمت پشت چوب، یک فرو رفتگی ایجاد می‌گردد که محل استقرار انگشت شست میباشد و اصطلاحاً آنرا شستی می‌گویند. کمانه دو گونه است.
- کمانهٔ یک کمه
از چوبی با قطر ۱٫۵ سانتی متر تهیه می‌شود. دو سر چوب را طوری به یک دیگر متصل می کنند که به شکل دایره شود. این نوع کمانه، کمتر بر اثر فشار پوست کج می‌شود و از نظر وزن، نسبت به نوع دیگر، سبک تر است.
- کمانهٔ دو کمه
از دو چوب با قطری در حدود نیم سانتی‌متر که روی هم پرس شده اند ساخته می شود. این نوع کمانه سنگین تر است، اما در برابر فشار پوست مقاوم تر است.
پوست مصنوعی
پوست مصنوعی نسبت به پوست های طبیعی خواصی دارد که از جملهٔ آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- داشتن کوک ثابت
- قابلیت کوک با نت برای هر دف معین
- یک دستی ضخامت سطح پوست دف
- یک دستی کشش و یک‌دستی مواد سازنده در کل پوست
- عدم جذب رطوبت در نتیجهٔ عدم تغییر حالت بر اثر آن
- عدم تغییر کوک در حال اجرا
- تاب برنداشتن کمانه به دلیل کشش یکسان پوست
- صدای استانداردشده همانند سازهای ارکستر و سمفونیک
- تجزیه نشدن توسط باکتری‌ها و میکروب‌ها
- نداشتن بوی نامطبوع
- عدم ایجاد بیماری و حساسیت
- عدم افت ارزش ساز به دلیل عدم افت کیفیت پوست آن
- پرطرفدارتر از سازهایی با پوست طبیعی
پوست طبیعی
برای ساختن دف با پوست طبیعی، از پوست حیواناتی همانند گوسفند، بز، آهو و میش استفاده می گردد. پوست مناسب پوستی است که کهنه باشد. برای امتحان، اگر به پوستی آب بزنیم و از آن بوی نامطبوع ساطع نشود، پوست کهنه است.
پوست باید به خوبی دباغی شده باشد، یعنی ضخامت تمام نقاط آن یکسان باشد. برای دباغی پوست نباید از موادی همانند آهک که در صنایع چرم سازی به کار می‌رود، استفاده شود. بلکه باید در آب خوابانده شود و به مرور زمان موها را از پوست جدا نمود. آهک و مواد شیمیایی که در چرم سازی به کار می‌رود، چربی پوست را از بین می‌برند و در صدای آن تأثیر بدی می گذارند..
- حلقه ها
در جدار داخل کمانه، میخ های قلاب مانندی تعبیه می‌گردد که روی آنها حلقه های فلزی ۳ تایی یا ۴ تایی و با فاصله ۳ سانتی متر از پوست و ۱ سانتی متر از دسته پهلویی نصب می‌گردند. این حلقه ها را با نام دیگری چون جلاجل نیز می شناسند.
- گل میخ ها
به منظور نگه داشتن پوست روی کمانه در قسمت پشت، روی ضخامت ۵/۱ سانتی متری، کمانه پوست را به وسیلهٔ میخ های سر تخت (شبیه به پونز) مهار می کنند.
چطور آموزش دف را شروع کنیم؟
آموزش دف نوازی دارای نکات بسیار ریز و مهمی میباشد. آموزش دف نوازی یکی از بخش های جدایی ناپذیر موسیقی سنتی ایران است. علاوه بر همراهی با سایر سازها، در بسیاری از دورهمی ها و کنسرت ها نیز به صورت تک نوازی نواخته می‌شود.
دف یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی است که با گذشت سال ها هنوز هم در موسیقی سنتی پرطرفدار است. شواهد نشان می‌دهند که خاستگاه این ساز کوبه ای قاره‌ی آسیاست و قدمت آن به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد. دف و سایر سازهای کوبه ای را شاید بتوان از باستانی‌ترین سازهای جهان دانست که هیچ گاه از محبوبیت آن ها کاسته نشده است. در ایران باستان، که به روایت نقش برجسته ها، موسیقی جایگاه والایی داشته است، دف نوازی در آیین های مذهبی، جشن ها و جنگ ها رایج بوده است.
در دوران پیش از اسلام دف در موسیقی ایرانی و کُردی حضور داشته به طوری‌که رد پای ریتم های آن هنوز در موسیقی کردی وجود دارد، از این ساز در قاره آسیا بیش از مناطق دیگر جهان استفاده می کنند و هر کشوری به فراخور حال و هوای موسیقی خود، از آن استفاده می کنند. کاربرد دف به ویژه در خاورمیانه از سایر جاها بیشتر است. در کشورهای عربی همچون عربستان و عمان و کشورهای دیگری چون ترکیه، عراق و آذربایجان از جمله جاهاییست که دف رواج دارد.
در سال های اخیر،آموزش دف نوازی در بیشتر شهر های ایران رایج تر شده است و هنر آموزان به آموختن آن روی آورده اند. در کردستان و به ویژه در استان کردستان و استان کرمانشاه دف نوازی در میان مردم جایگاه خاصی دارد.
فرآيند آموزش دف نوازی
مانند هر ساز ديگری ابتدا هنرجو در جلسات اوليه با تئوری موسيقی و نت خوانی بصورت ساده آشنا شده سپس نحوه گرفتن ساز و انواع ضربه هاي مورد استفاده در دف را مي آموزد و بتدريج با انجام تمرينها مبتنی بر كتاب آموزشی دف بتدريج با ريتم های مختلف و تكنيك هاي مختلف دف نوازی آشنا شده فرآيند اوليه يادگيري اين ساز به نحوي كه هنرجو قادر باشد ريتم های ساده را چه بصورت تكی و چه بصورت همنوازی با يك ساز يا آواز بنوازد كه بطور معمول حدود يكسال طول مي كشد در نهايت داشتن چند تا شرط هست كه پيشرفت شما رو در يادگيري بيشتر مي كند، يكی علاقه و ديگری صبر، حوصله، پشتكار و تمرين فراون.
در مورد پکیج های آموزشی بیشتر بدانید.
آموزش دف نوازی چقدر زمان احتیاج دارد؟
مهم ترین مورد مشخص کردن هدف هنرجوی موسیقی از یادگیری دف است که باعث می شود زمان های متفاوتی را برای آن در نظر گرفت. به عنوان مثال اگر یادگیری دف در حد درآوردن صدای دف و نواختن تعدادی ریتم باشد حدود ۱ تا ۲ سال زمان می برد،اما در صورتیکه قصد تسلط کامل بر ساز، یادگیری تکنیکهای مختلف نوازندگی دف،همراهی با سازهای دیگر و گروه نوازی را داشته باشید این زمان ممکن است در حدود۳ تا ۴ سال طول بکشد.
نکته بعدی استعداد و میزان علاقه هنرجویان به دف می باشد.هنرجویانی که در خانواده های موزیسین بزرگ می شوند و همیشه صدای موسیقی در گوششان است، احتمالا در کلاس دف پیشرفت سریعتری خواهند داشت.البته هنرجویان دیگری که علاقمند هستند، می توانند با پشتکار و تمرین منظم، این کمبود را جبران کرده و حتی گوی سبقت را از هنرجویان با ژنتیک موسیقی بربایند.
از دیگر روشهای افزایش سرعت یادگیری دف، گوش دادن به قطعات مختلف سنتی و همچنین شنیدن نوازندگی اساتید مطرح دف است تا هنرجویان بتوانند گوش موسیقیایی خود را تقویت کنند.
نکته مهم بعدی تمرین مستمر و روزانه است. هنرجویانی که طبق یک برنامه ریزی منظم، هر روز ساعتی را به تمرین اختصاص می دهند قطعا مدت زمان کمتری طول می کشد تا روی دف خود مسلط شوند.تمرین درست و منظم تاثیر بسیاری در پیشرفت هنرجو دارد و اساتید دف نیز دقیقا همین توصیه را به هنرجویان می کنند و پایه اصلی پیشرفت در آموزش موسیقی را تمرین مداوم می دانند.
و نکته آخر در مورد آموزش دف نوازی، انتخاب خوب است. منظور از خوب صرفا تدریس دف نیست، بلکه خوب باید در کنار نحوه آموزش دف نوازی صحیح ، از اخلاق و رفتار خوبی نیز برخوردار باشد تا بتواند هنرجو را جذب موسیقی کند.خصوصا در مورد آموزش موسیقی کودکان این نکته بسیار حائز اهمیت است، چون در غیر این صورت ممکن است باعث دلزدگی هنرجو از کلاس موسیقی شود.
در جمع بندی پایانی باید اشاره کنیم که یادگیری هر سازی در سطح حرفه ای، نیاز به تمرین و پشتکار فراوان دارد و نمی توان زمان دقیق و مشخصی را برای آن تعیین کرد.هنرجویان نیز باید در هنگام آموزش این ذهنیت را از خود دور کرده و تمرکزشان بیشتر بر یادگیری صحیح باشد و نه سرعت، تا دف بتواند با یک برنامه ریزی اصولی، تمام مطالب مورد نیاز را به هنرجویان آموزش بدهد.
پانوشت: پکیج آموزش دف , آموزش رایگان دف نوازی , کلاس آموزش دف
دیدگاهتان را بنویسید